Mariana, De Rege et Regis Institutione 1.6’dan çeviri
Buna tiranın vahşi, cüsseli bir hayvana benzediğini de ekleyebilirsin, elinden geldiğince her yanı kaplar, mahveder, yakar, dişleri, tırnakları ve boynuzuyla acı dolu katliamlara neden olur. Böyle bir...
View ArticleDivinatio ya da kehanet
Cicero’nun Latincede divinatio (eşanlamlıları: augurium, auspicium, vaticinium, praesagium, praedictio) terimiyle karşıladığı Yunancadaki μαντική (mantike) “geleceği görme, kehanet” manalarını içerir....
View Article(1) Tiranın hak ettiği ceza üzerine (Aquinas, De Regno 12.86-91)
Thomas Aquinas, De Regno 12.86 (86) (stabilitas potestatis, divitiae, honor et fama)… indebite adipiscenda declinat in tyrannidem princeps. Nullus enim a iustitia declinat nisi cupiditate alicuius...
View ArticleCicero, Philippicae 2.115-118’den: “Mahkemelerden korkmuyorsun!”
(Cicero’dan Marcus Antonius’a) “Mahkemelerden korkmuyorsun. Suçsuzluğun yüzünden korkmuyorsan seni överim, ancak elindeki kaba güç yüzünden korkmuyorsan, mahkemelerden bu şekilde korkmayan kişinin...
View Article(2) Tiranın hak ettiği ceza üzerine (Aquinas, De Regno 12.86-91)
Önceki bölüm için tıklayınız. (89) Adiicitur autem ad eorum impoenitentiam quod omnia sibi licita existimant quae impune sine resistentia facere potuerunt: unde non solum emendare non satagunt quae...
View Article(1) Stoa felsefesinde kadının durumu ve Stoacı kadınlar üzerine
Stoa felsefesi yeryüzündeki küçümsenesi acılara karşı cesaret gerektiren bir duruş gerektiriyor, haliyle bu duruş için ruhsal olduğu kadar fiziksel kuvvet ve dayanabilirlik gerekir. Stoacıların...
View ArticleMarcus Porcius Cato (Genç Cato) Üzerine kısa bir konuşma
Roma’da İ.Ö. birinci yüzyılda yaşamış olan Stoacı Genç Cato üzerine konuşuyorum.
View ArticleCato nezdinde Seneca’nın bilgesi siyasete bulaşmamalı mı?
Başlıktaki soruya verilebilecek en kısa cevap, “evet, bulaşmamalı” olabilir. Zira Seneca kendisi “saray filozofu” damgası yiyecek kadar sarayda Nero’yla içli dışlı olup ona hocalık yaparken gününü gün...
View ArticleCato’dan “seçmeni yemeğe davet etmek”üzerine (Cicero, Pro Murena, 35.74)
at enim agit mecum austere et Stoice Cato, negat verum esse adlici benivolentiam cibo, negat iudicium hominum in magistratibus mandandis corrumpi voluptatibus oportere. ergo, ad cenam petitionis causa...
View Article(2) Stoa felsefesinde kadının durumu ve Stoacı kadınlar üzerine [Porcia]
Yazının ilk bölümü için bkz. (1) Stoa felsefesinde kadının durumu ve Stoacı kadınlar üzerine B. Stoacı kadınlar Gilles Ménage felsefe tarihinde kendisinden bahsedilen üç Stoacı kadının adını anar:...
View ArticlePolybius’a göre politik tarih
Aşağıdaki metin Polybius’un tarih metninin 12. kitabının 25e-25g bölümlerinden seçerek yaptığım bir çeviridir. Belki daha sonra üzerine düşünme imkanı buluruz. [25e] Aynı şekilde politik tarihin de üç...
View ArticleSen de mi Academiacısın Brutus?
Ne alakası var demeyin, meşhur “sen de mi Brutus?” sorusunun muhatabı olan Marcus Iunius Brutus felsefeyle ilgileniyor ve kendisini Academia’ya bağlı görüyordu. Açalım. Brutus Caesar’ın katline giden...
View ArticleBrutus’a göre kimseyi yönetmemek ya da köle olmak
praestat enim nemini imperare quam alicui servire: sine illo enim vivere honeste licet, cum hoc vivendi nulla condicio est. Kimseyi yönetmemek birisine köle olmaktan daha iyidir, köle olarak...
View ArticleHippocrates ile Democritus arasındaki bir anekdot üzerine
Bugünkü Birgün gazetesindeki Mustafa K. Erdemol’un yazısında (yandaki resimden okuyabilirsiniz) Ankara’daki saldırının ardından düzenlenen basın toplantısında gülen (ya da Erdemol’un deyişiyle...
View ArticleBrutus ve Cato üzerine bir alıntı (W. Desmond)
Brutus’un tiranı öldürme nedeni belliydi: O özgürlüğü seviyor, Caesar’a karşı gerçek bir sevgi beslese de, özgürlüğü savunuyordu, hiçbir şekilde iktidar ya da kişisel gelişimi yönünde bir beklentisi...
View ArticleCicero’nun Siyaset Anlayışında ‘Tiran’ Kavramı Üzerine Bir İnceleme
Akademik felsefe dergisi olan Felsefi Düşün’ün “Antikçağ Felsefesi” konulu 5. Sayısı (Ekim 2015) çıktı. Prof. Dr. Çiğdem Dürüşken’in (İstanbul Üniversitesi, Latin Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı...
View Articleİki mektubunda Platon’un aktif siyasete atılmama gerekçesi üzerine...
Sinema eleştirmenleri için “çok biliyorsan kendin çek” minvalinde bir söz söylenir, teorik birikim ve deneyimin pratiğe kusursuz bir şekilde aktarılıp aktarılamayacağı layıkıyla düşünülmeden, öfkeyle...
View ArticleSokrates’in 30 tirana, 30 tiranın da Sokrates’e yaklaşımı üzerine
İ.Ö. 431 ile 404 yılları arasında Atina ile dönemin NATO’su olan, Sparta’nın önderlik ettiği müttefik kuvvetler arasında geçen Peloponnesos Savaşı Atina’nı teslimiyetiyle sonuçlanınca Atina’da Sparta...
View ArticleKriton’un naifliği üzerine
Kendi adını taşıyan Kriton ve hazır bulunduğu Phaidon diyaloglarında Sokrates’in ölümünü naif bir tavırla kabullenememesi beni düşündürmüştür. Biraz anlatmak istiyorum. Warburton’un “Sokrates...
View Article